باسمه‌تعالی

شیوه‌نامه اجرای آزمایشی توسعۀ بکارگیری دانشجویان مستعد تحصیلی در واحدهای اقتصادی کشور (طرح بورسیه صنعتی)

مقدمه

در راستای اجرایی سازی اقدام ملی ۲-۱-۳ سند راهبردی کشور در امور نخبگان در خصوص «سامان‌دهی و گسترش پشتیبانی‌های مستقیم و غیرمستقیم مادی به اجتماع نخبگانی در قالب بورس، جایزه‌های مقطعی و پژوهانه از سوی سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی و نهادهای عمومی منطبق با پایش پیشرفت مرحله‌ای و اثرگذاری آنان» و به استناد تبصرۀ مادۀ ۳ و همچنین مادۀ ۴ «آیین‌نامه پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» (موضوع مصوبۀ هیئت‌امنای بنیاد ملی نخبگان در تاریخ 9/۱/1400)، شیوه‌نامه اجرای آزمایشی توسعۀ به‌کارگیری دانشجویان مستعد تحصیلی در واحدهای اقتصادی کشور که به‌اختصار «طرح بورسیه صنعتی» نام‌گذاری شده، مطابق مواد ذیل تدوین شده است.

مادۀ 1. تعاریف

در این شیوه‌نامه، عنوان‌های اختصاری زیر، جایگزین عبارت‌های کامل آن می‌شود:

الف. «بنیاد ملی» به‌جای «بنیاد ملی نخبگان»؛

ب. «معاونت آینده‌سازان» به‌جای «معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی»؛

ج. «بنیاد استانی» به‌جای «هر یک از بنیادهای نخبگان استان‌های کشور»؛

د. «واحد اقتصادی» به‌جای «هر یک از شرکت‌ها و مؤسسات اقتصادی، تجاری خدماتی و کشاورزی مورد تائید وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین «شرکت‌های دانش‌بنیان»، «شرکت‌های خلاق» و «شرکت‌های فناور» با تأیید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری یا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»؛

ه‍. «مؤسسۀ علمی» به‌جای «هر یک از مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور که مطابق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشغول فعالیت هستند»؛

و. «دانشجوی پذیرفته‌شده» به‌جای «هر یک از دانشجویانی که بر اساس این شیوه‌نامه برگزیده می‌شوند»؛

ز. «بورسیه صنعتی» به‌جای «همکاری قانونی بین هر یک از واحدهای اقتصادی و دانشجوی پذیرفته‌شده، مبتنی بر قراردادی که مزایای مادی و غیرمادی آن، بر اساس توافق دو طرف تعیین می‌شود»؛

ح. «کارگروه» به‌جای «کارگروه اجرایی و نظارت بورسیۀ صنعتی» که در مادۀ ۵ این شیوه‌نامه تعریف شده است.

ط. «مدیر طرح» به‌جای «یکی از صاحب‌نظران که با حکم قائم‌مقام بنیاد ملی به‌عنوان مدیر طرح بورسیه صنعتی منصوب می‌شود»، و در مادۀ ۹ این شیوه‌نامه وظایف وی تعیین شده است.

ماده 2. اهداف

2-1. شناسایی، هدایت، توانمندسازی، جذب و نگهداشت سرمایۀ انسانی مستعد برتر و نخبه در واحدهای اقتصادی کشور؛

2-۲. آموزش مهارت‌های لازم و مرتبط با نیازهای واحدهای اقتصادی به استعدادهای برتر؛

2-3. ارتقای توانمندی‌های عملی و فنی استعدادهای برتر، از طریق ارتباط مستمر آنان با واحدهای اقتصادی؛

2-4. استفاده از ظرفیت‌های اجتماع نخبگانی برای ارتقای فعالیت‌های واحدهای اقتصادی.

مادۀ 3. مشمولان

3-1. دارندگان نشان‌های طلا، نقره و برنز کشوری در المپیادهای ملی دانش‌آموزی با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان و تأیید بنیاد ملی؛

3-2. دارندگان رتبه‌های ۱ تا ۲۰۰۰ آزمون‌های سراسری ورود به مقطع پایۀ دانشگاه؛

۳-۳. دارندگان رتبه‌های ۱۰ درصد برتر استان در آزمون‌های سراسری ورود به مقطع پایۀ دانشگاه صرفاً در استان‌های کمتر برخوردار؛

3-4. برگزیدگان رویدادهای نخبگانی مورد تأیید بنیاد ملی؛

3-5. دانشجویان حائز ۹۰ درصد حدنصاب برگزیدگی در طرح توسعۀ فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی (طرح شهید وزوایی) در سال تحصیلی ثبت درخواست؛

تبصره 1: رتبه در آزمون سراسری بدون لحاظ کردن سهمیه در نظر گرفته می‌شود.

تبصره 2: دانشجوی پذیرفته‌شده، مشمول قانون کار نیست.

مادۀ 4. پذیرفته‌شدگان

هر یک از مشمولانی که پس از انجام مصاحبه ارزیابی علمی- مهارتی پذیرفته شوند، از تسهیلات این شیوه‌نامه بهره‌مند ‌می‌شوند.

مادۀ 5. کارگروه

به‌منظور برنامه‌ریزی، هماهنگی اجرایی و نظارت بر حسن اجرای طرح در هر استان، کارگروه با ترکیب و وظایف زیر، تشکیل می‌شود:

5-1. ترکیب کارگروه

الف. استاندار یا یکی از معاونان مرتبط، به‌عنوان رئیس کارگروه؛

ب. رئیس بنیاد نخبگان استان، به‌عنوان نایب‌رئیس و دبیر کارگروه؛

ج. رئیس یکی از مؤسسات علمی مشارکت‌کننده در طرح در استان یا نماینده ایشان؛

ط. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یا نماینده ایشان؛

د. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معدن و کشاورزی استان یا نماینده ایشان؛

ه‍. یک نفر از مدیران عامل صنایع و واحدهای اقتصادی استان، به انتخاب اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی استان و یک‌تن از میان شرکت‌های فناور یا دانش‌بنیان به انتخاب پارک علم و فناوری.

تبصره: حسب مورد، با دعوت دبیر کارگروه، افرادی از قبیل رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، رئیس پارک علم و فناوری یا نماینده شرکت‌های فناور یا دانش‌بنیان و صاحب‌نظران نیز در جلسات کارگروه شرکت می‌کنند.

5-2. وظایف کارگروه

الف. اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم برای تحقق اهداف طرح؛

ب. نظارت بر حسن اجرای طرح در استان؛

ج. بررسی و اظهارنظر در خصوص درخواست واحدهای اقتصادی متقاضی مشارکت در طرح؛

د. بررسی و اصلاح تعهدات واحدهای اقتصادی و مؤسسات علمی به‌صورت سالیانه؛

ه‍. تدوین قالب قرارداد بین دانشجوی پذیرفته‌شده و واحد اقتصادی.

مادۀ 6. وظایف مؤسسۀ علمی

6-1. احصای رشته‌های موردنیاز واحدهای اقتصادی و اقدام به‌منظور اخذ کد رشته موردنیاز آن‌ها؛

6-2. مصاحبه با مشمولان متقاضی با هماهنگی بنیاد استانی و واحد اقتصادی؛

6-3. معرفی پذیرفته‌شدگان به بنیاد استان و واحد اقتصادی؛

6-4 فراهم آوردن شرایط فعالیت پذیرفته‌شده در واحد اقتصادی (حداکثر پنجاه ساعت در ماه در طول سال تحصیلی و حداکثر صد ساعت در ماه در طول تابستان)؛

6-5. تعیین واحدهای دروس (نظری و عملی) مرتبط با رشته پذیرفته‌شده و نیازهای واحد اقتصادی در ابتدای تحصیل و ارائۀ آن در طول تحصیل دانشجوی پذیرفته‌شده؛

۶-۶. معرفی استاد راهبر به‌منظور هدایت و راهنمایی دانشجوی پذیرفته‌شده با هماهنگی واحد اقتصادی و تأیید بنیاد استانی؛

6-7. تأمین خوابگاه در ایام تابستان در صورت نیاز واحد اقتصادی برای حضور دانشجوی پذیرفته‌شده؛

6-8. ارسال گزارش وضعیت تحصیل دانشجوی پذیرفته‌شده به بنیاد استان و واحد اقتصادی در پایان هر نیم سال تحصیلی؛

6-9. اعلام رضایت یا نارضایتی از روند تحصیلی پذیرفته‌شده در ابتدای هرسال تحصیلی به بنیاد استان و واحد اقتصادی؛

6-10. انتخاب کارآموزی، دروس اختیاری، واحدهای عملی و پایان‌نامه (دانشجویان تحصیلات تکمیلی و برخی از رشته‌های کارشناسی) در هماهنگی با واحد اقتصادی؛

6-11. صدور معرفی‌نامه در ابتدای هر نیمسال تحصیلی شامل نیمسال تابستان برای دانشجوی پذیرفته‌شده برای ارائه به واحد اقتصادی.

مادۀ 7. وظایف واحد اقتصادی

7-1. اعلام نیازمندی‌های نیروی انسانی مستعد به بنیاد استان همراه با تعیین جایگاه شغلی آینده وی در واحد اقتصادی در دو بخش، بخش اول پذیرش مستقیم از آزمون سراسری ورود به مقطع پایه و بخش دوم پذیرش از میان دانشجویان مستعد مشغول به تحصیل در هر یک از مؤسسات علمی؛

7-2. تعیین شاخص‌های موردنیاز واحد اقتصادی برای مصاحبه به‌منظور گزینش نهایی مشمول؛

7-3. معرفی ویژگی‌های واحد اقتصادی به مشمولان؛

7-4. تهیه شرح فعالیت دانشجوی پذیرفته‌شده در واحد اقتصادی در حین تحصیل و اعلام آن به بنیاد استان و مؤسسه علمی؛

7-5. ایجاد زمینه آموزش‌های فنی و مهارتی با همکاری مؤسسه علمی و بنیاد استانی برای دانشجویان پذیرفته‌شده؛

7-6. ایجاد زمینه حضور و انجام کارآموزی دانشجوی پذیرفته‌شده در واحد اقتصادی در حین تحصیل؛

7-7. پرداخت اعتبار کارآموزی فناورانه به پذیرفته‌شده در قبال فعالیت وی (یک روز در هفته (پنجاه ساعت در ماه)) در واحد اقتصادی مطابق با جدول شمارۀ یک در طی نیمسال تحصیلی و دو برابر مبالغ مندرج در جدول شمارۀ یک در بازه تابستان (دو روز در هفته (یکصد ساعت در ماه))؛

7-8. اعلام رضایت یا نارضایتی از روند فعالیت‌های دانشجوی پذیرفته‌شده در واحد اقتصادی در ابتدای هرسال تحصیلی به بنیاد استان و مؤسسۀ علمی محل تحصیل پذیرفته‌شده؛

7-9. عقد قرارداد با دانشجوی پذیرفته‌شده مطابق با قالبی که کارگروه تعیین می‌کند؛

7-10. جذب و بکارگیری پذیرفته‌شده بعد از دانش‌آموختگی وی.

مادۀ 8. وظایف بنیاد استانی

8-1. تهیه دستور جلسه و برگزاری منظم و مستمر جلسات کارگروه و پیگیری مصوبات؛

8-2. همکاری در انجام مصاحبه دانشجویان معرفی‌شده از سوی سازمان سنجش آموزش کشور؛

8-3. اعطای اعتبار کارآموزی فناورانه به پذیرفته‌شده در قبال فعالیت وی (یک روز در هفته (پنجاه ساعت در ماه)) در واحد اقتصادی مطابق با جدول شمارۀ یک در طی نیمسال تحصیلی و دو برابر مبالغ مندرج در جدول شمارۀ یک در بازه تابستان (دو روز در هفته (یکصد ساعت در ماه))؛

8-4. اعطای تسهیلات مطابق با جدول شمارۀ دو و برنامۀ فعالیت‌های فرهنگی بنیاد ملی مطابق با دستور عمل مربوطه؛

8-5. پیشنهاد امتیاز فعالیت نخبگانی در پایان هرسال تحصیلی برای استفاده از تسهیلات بنیاد ملی، به معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی، بر اساس عملکرد اعلامی دانشجوی پذیرفته‌شده از سوی مؤسسۀ علمی و واحد اقتصادی تا سقف ۱۰۰ درصد (میزان مطلق این امتیاز در طرح‌های مختلف بنیاد ملی بر اساس شیوه‌نامه‌های مربوطه تعیین می‌شود.)

8-6. اعطای تسهیلات مهارت افزایی و فرهنگی بنیاد استانی؛

8-7. ارسال گزارش از وضعیت تحصیلی دانشجویان پذیرفته‌شده، میزان رضایت ایشان از واحد اقتصادی مربوطه، تعاملات بین واحد اقتصادی با دانشجویان پذیرفته‌شده و جزئیات پرداخت‌ها به مدیر طرح در انتهای هر نیمسال؛

8-8. تلاش برای رفع اختلافات احتمالی بین واحد اقتصادی و دانشجویان پذیرفته‌شده.

تبصرۀ 1. در صورت مشارکت واحد اقتصادی در طرح هسته‌های مسئله‌محور پژوهشی/ فناورانه (طرح شهید احمدی روشن) و موافقت واحد اقتصادی و راهبر هسته، دانشجوی پذیرفته‌شده می‌تواند از اعتبار مشارکت در طرح به‌جای اعتبار کارآموزی فناورانه بهره‌مند شود.

تبصرۀ 2. بنیاد استانی می‌تواند به‌منظور تسهیل امور اجرایی برای انجام وظایف خود، از ظرفیت اشخاص حقیقی و حقوقی مناسب، به‌عنوان کارگزار، استفاده نماید.

مادۀ 9. وظایف مدیر طرح

اهم وظایف مدیر طرح به شرح زیر است:

9-1. هماهنگی کامل با معاونت آینده‌سازان برای توسعۀ و اجرای طرح در سطح استان‌های کشور مطابق باسیاست‌ها و راهبردهای بنیاد ملی؛

۲9-2. توسعۀ طرح در سطح استان‌های کشور و اجرای آن با هماهنگی رؤسای بنیادهای استانی؛

9-3. هماهنگی با بنیادهای استانی برای برگزاری جلسات معرفی طرح برای کنشگران و ذینفعان و همچنین شرکت در جلسات مربوطه در سطح استان‌ها در صورت لزوم؛

9-4. رصد فرآیندها، شناسایی موانع اجرای طرح، ارائه اصلاحات احتمالی برای ادامۀ اجرای طرح و ارائۀ گزارش‌های جامع دوره‌ای از پیشرفت اجرای طرح در استان‌ها به معاونت آینده‌سازان به‌منظور ارتقای اجرای مؤثر طرح در سطح کشور؛

مادۀ 10. وظایف دانشجوی پذیرفته‌شده

١٠-1. حفظ حسن تحصیل بر اساس برنامۀ تحصیلی تعیین‌شده از سوی مؤسسه علمی؛

10-2. همکاری مؤثر با واحد اقتصادی در چارچوب قرارداد منعقدشده و ارائه گزارش ماهانه از فعالیت‌های خود به واحد اقتصادی مؤسسه علمی و بنیاد استانی؛

10-3. شرکت مؤثر در دوره‌های کارآموزی، مهارت افزایی و سایر دوره‌های آموزشی که توسط واحد اقتصادی، مؤسسه علمی و یا بنیاد ملی یا استانی برگزار می‌شود؛

10-4. حضور و انجام فعالیت مطابق با شرح فعالیت مصوب طی یک روز در هفته (پنجاه ساعت در ماه) در طی نیمسال تحصیلی و دو روز در هفته (یکصد ساعت در ماه) در طول تابستان در واحد اقتصادی با هماهنگی مؤسسه علمی؛

10-5. انجام دورۀ تعهد خدمت در واحد اقتصادی پس از دانش‌آموختگی به میزان حداقل برابر با مدت‌زمان بهره‌مندی از مزایای این طرح؛

10-6. ایفای مسئولیت اجتماعی، با توجه به زمینۀ تحصیلی و علمی خود، در حین تحصیل و پس از دانش‌آموختگی، در حل مسائل و چالش‌های اولویت‌دار علمی، پژوهشی، فناورانه و فرهنگی کشور؛

10-7. رعایت تعهدات منع افشای اطلاعات واحد اقتصادی در صورت درخواست.

تبصرۀ 1. برای ادامۀ بهره‌مندی از تسهیلات بورسیۀ تحصیلی، تغییر رشته دانشجوی پذیرفته‌شده در دورۀ تحصیلی کنونی و ادامۀ تحصیل وی در دورۀ تحصیلی بالاتر با موافقت واحد اقتصادی و مؤسسۀ علمی امکان‌پذیر است.

تبصرۀ 2. در صورت اخراج یا انصراف دانشجو از تحصیل یا ادامه همکاری در قالب این طرح، وی ملزم به جبران خسارت برابر قرارداد منعقد شده است.

مادۀ 11. فرایند اجرا

١١-1. قائم‌مقام بنیاد ملی، بودجۀ حمایت از پذیرفته‌شدگان را در هر استان تعیین می‌کند.

11-2. بنیاد استانی با هماهنگی مدیر طرح، کارگروه را تشکیل می‌دهد.

11-3. واحدهای اقتصادی درخواست خود را برای مشارکت در طرح بورسیه صنعتی با تعیین جایگاه‌های موردنیاز در دو بخش پذیرش از طریق آزمون سراسری ورود به مقطع پایه و پذیرش از میان دانشجویان مستعد مشغول به تحصیل در هر یک از مؤسسات علمی، به کارگروه ارسال می‌کنند.

11-4. کارگروه، نیازهای نیروی انسانی احصاء شده توسط واحدهای اقتصادی را بررسی و فهرست رشته‌های مرتبط با نیازمندی‌های تأییدشده را به مؤسسۀ علمی استان ارسال می‌کند.

11-5. مؤسسۀ علمی نیز با توجه به ظرفیت‌های خود و با عنایت به نیازمندی‌های واحدهای اقتصادی، فهرست رشته‌ها و همچنین برنامۀ توانمندسازی اعم از واحدهای رسمی درسی و دوره‌های کوتاه‌مدت آموزشی را به کارگروه اعلام می‌کند.

11-6. مؤسسۀ علمی در موعد تعیین‌شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، کد رشته- محل تحصیل مورد تأیید کارگروه را برای درج در دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری، به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارسال می‌کند.

11-7. متقاضیان غیرنوورود برای بهره‌مندی از طرح بورسیه صنعتی لازم است درخواست خود را بر اساس برنامه زمان‌بندی اعلامی از سمت بنیاد ملی در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی ثبت کنند. بنیاد ملی پس از بررسی درخواست‌ها، مشمولان غیرنوورود را مشخص و برای مصاحبه، به بنیاد استانی معرفی می‌کند.

11-8. مشمولان نوورود برای بهره‌مندی از طرح بورسیه صنعتی مستقیماً از طرف سازمان سنجش آموزش کشور (سه برابر ظرفیت) به مؤسسه علمی معرفی می‌شوند.

11-9. مصاحبه از مشمولان توسط مؤسسه علمی با هماهنگی واحد اقتصادی و بنیاد استانی انجام و دانشجویان پذیرفته‌شده به واحد اقتصادی و بنیاد استانی معرفی می‌شوند.

11-10. هر یک از دانشجویان نوورود پذیرفته‌شده پروندۀ خود را در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی تکمیل و درخواست خود را برای دریافت تسهیلات بنیاد ملی ثبت می‌کنند.

۱۱-11. کارگروه استان قرارداد بورسیه صنعتی بین واحد اقتصادی، مؤسسه علمی و پذیرفته‌شده را تنظیم می‌کند. وظیفه نظارت بر قرارداد را بنیاد استانی برعهده می‌گیرد.

11-12. دانشجوی پذیرفته‌شده تحصیل خود را در مؤسسۀ علمی و همکاری خود را با واحد اقتصادی مطابق با تعهدات مشخص‌شده آغاز می‌کند.

11-13. مؤسسه علمی و واحد اقتصادی در انتهای هر نیمسال تحصیلی، رضایت یا نارضایتی خود را از وضعیت تحصیل و فعالیت‌های برگزیده، در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی ثبت می‌کنند.

11-14. پرداخت اعتبارات کارآموزی فناورانه در انتهای هر نیمسال پس از تائید واحد اقتصادی، موسسه علمی و بنیاد استانی به دانشجوی پذیرفته‌شده مطابق با جدول شمارۀ یک انجام می‌شود.

مادۀ 12. نظارت و ارزیابی

12-1. بنیادهای استانی، وظیفۀ نظارت بر حُسن اجرای این شیوه‌نامه در استان و ارزیابی نتایج آن را برعهده دارند و لازم است پس از پایان سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، گزارشی از اجرای شیوه‌نامه را به مدیر طرح ارسال کنند.

12-2. مدیر طرح، گزارش‌های ارسالی از بنیادهای استانی را بررسی و بر اساس شاخص‌های زیر، گزارشی از اجرای این برنامه را به معاونت آینده‌سازان ارسال می‌کند.

الف. تعداد استان‌های فعال در طرح؛

ب. تعداد واحد اقتصادی مشارکت‌کننده در طرح؛

ج. تعداد افراد پذیرفته‌شده در هر یک از استان‌های کشور؛

د. سرعت و سهولت فرایند شناسایی و اعطای تسهیلات و میزان رضایت دانشجویان در این خصوص.

12-3. معاونت آینده‌سازان، وظیفۀ نظارت بر حُسن اجرای این شیوه‌نامه را در سطح کشور بر عهده دارد و لازم است پس از دریافت گزارش‌های مدیر طرح، گزارشی از اجرای شیوه‌نامه را به قائم‌مقام بنیاد ملی ارائه کند.

مادۀ 13. تفسیر مفاد و موارد خاص

شرح موارد مسکوت، تفسیر مفاد و نظارت بر اجرای صحیح مفاد شیوه‌نامه، برعهدۀ معاونت آینده‌سازان است و تصمیم‌گیری در مواردی که به پیشنهاد بنیاد استانی و تشخیص معاونت آینده‌سازان، مورد خاص شناخته می‌شوند، برعهدۀ قائم‌مقام بنیاد ملی است.

مادۀ 14. تصویب و اجرا

این شیوه‌نامه، مشتمل بر یک مقدمه، چهارده ماده و هفت تبصره، در تاریخ 05/۰۲/1402 به تصویب قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان رسید و در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ اجرا می‌شود.

 

 

جدول شماره 1: مبالغ فعالیت کارآموزی فناورانه به تفکیک سهم بنیاد نخبگان و واحد اقتصادی در طی نیمسال تحصیلی

 

جدول شماره 2: تسهیلات اعطایی به دانشجویان پذیرفته‌شده